Fenerbahçe Futbol A.Ş.’nin 9 aylık Mali Tabloları Üzerine Notlar

Nisan ayı içerisinde Fenerbahçe Futbol A.Ş. diğer spor kulup şirketleri gibi 28 Şubat 2017 tarihi itibariyle sona eren 9 aylık ara döneme ilişkin özet konsolide finansal tablolarını Kamu Aydınlatma Platformu (KAP) üzerinden halka açık bir şirket olmasi münasebetiyle paylaşmıştır.

Linkte (https://www.kap.org.tr/tr/ek-indir/4028328c5b3ef438015b58c9539f2649) raporun tamamı mevcut

Burada amaç herhangi bir subjektif değerlendirmeden çok mali tabloların işaret ettiği durumu salt “teknik açıdan” değerlendirmek. Bu çervede Mali Tablolarda en çok dikkat çeken unsurları şu başlıklarda toplamak mümkündür.

1)      Şirketin Net Mali Borçları

Ticari borçlar genellikle bir hizmet karşılığında doğan yükümlülükler getirdiğinden, borçların yapısında mali külfet getiren finansal kurumlara olan borçlara odaklanmak sirketin mali dinamiklerini daha iyi anlamaya yardımcı olacaktır.

Şirketin net mali borcu= Kısa ve Uzun vadeli finansal borçlar – Nakit Değerler – Menkul Değerler

Buna göre dönem sonu itibari ile şirketin net mali borcu 620 milyon TL. Bu rakam gecen mali yılın bittiği 31 Mayıs 2016 tarihinde 447 milyon TL,  bir yıl önceki 28 Şubat 2016 itibariyle 9 aylık bilançosunda ise 484 milyon TL olarak gözükmektedir.

Mali borcun artmasının başlıca 3 sebebi var:

-          Döviz borcunun kurla beraber TL karşılığının yükselmesi

-          Şirketin faaliyet karlılığının bulunmaması ve net zarar yapıyor olması

-          Sermaye girişinin sağlanamamış olması

2)      Negatif Özsermaye

Şirketin 31 Mayıs 2013 tarihli yılsonu dönemi dahil olmak üzere günümüze kadar olan dönemde zarar etmektedir. Bu zararlar sermaye artışı olarak karşılanamayınca şirketin yapmış olduğu zarara paralel, şirketin sermayesi önce erimiş sonrasında da negatife dönmüştür. Dönem sonu itibari ile özsermaye eksi  519 milyon TL.

Geçmiş yıllarda yapılan zararlar:

05/2013  -11 milyon TL

05/2014  -128 milyon TL

05/2015  -181 milyon TL

05/2016  -117 milyon TL

02/2017  -113 milyon TL (9aylık)

Son 4 yıl 9 ayda toplam zarar 550 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Bu zararlar sadece özsermayeyi negatife çevirmemiş şirketin borçluluğunu da artırmış durumda. Artan borçluluk da şirketin kar etmesinin önündeki en büyük engellerden birisi olan finansal giderler kaleminin artmasına yol açmıştır. Mali olarak da hareket alanı gittikçe daralmakta.

3)      Satışlar

Şirketin satışları içinde 3 ana kalem önem taşımakta. TV gelirleri,  mac hasılatı ve sportif başarılar sonucunda başta Avrupa kupalarına katılımdan gelen maddi ödüller. Özellikle Şampiyonlar Ligine katılım bu açıdan önemli olmakta ancak çeşitli sebelerden dolayı düzenli katılım geçekleşemediği için bilançoda gelir gider dengesini sağlayabilecek en önemli unsurlardan birisi eksik kalmaktadır.

Sportif başarısızlık ve tribünlerin boş kalması sonucunda şirketin satış hasılatı ilk 9 aylık dönemde geçen senenin aynı dönemine göre %13 azalma göstermiş ve bu çerçevede gelirler 402 milyon TL den 350 milyona gerilemiştir. Aynı dönemdeki toplam zararın da, 76 milyondan 113 milyona çıktığı düşünülürse satışlardaki düşüşün önemi daha da anlaşılır. Hasılattaki azalışın düzeltmeler sonrası  40 milyon TL’si futbol, 10 milyon TL’sinin ise mağazacılıktan kaynaklandığı görülmekte.  

 

4)      Amortisman ve Faiz giderleri

Futbolcu bonservisleri amortismana tabi tutulmakta. Dolayısıyla sanayi şirketlerinden farklı olarak bu kalemin nakit akımına etkisi oldukça farklı. Hali hazırda Fenerbahçe kulübünün rakamlarına 4’er çeyrek kümülatif olarak bakıldığında bu kalemin yıllar itibariyle 60-70 milyon TL’ye oturduğu gözükmekte.  Buna karşılık futbolcu satışları geçmiş dönemlerde gerçekleşmiş olsa bile son dönemlerde bu kalem 50 milyon TL’nin altına düşmemiştir.

Artan borçluluk ve döviz cinsi borçlarlara bagli olarak kurların etkisiyle bu kalem karlılıktan her sene daha fazla götürmekte. Son 4 çeyreklik dönemdeki faiz gideri 70 milyona ulaşmış durumda.

Sonuçta edilen zararın en önemli bacağını bu iki kalem oluşturuyor

5)      Kulübün hissedar olarak avans kullanması

Yukarıda linki verilen raporun 24. sayfasında çok önemli bir detay var. SPK’nın 28 Mart 2008’de haftalık bültende yayınladığı duyuruya göre  faaliyet konusu sportif faaliyetler olan halka açık şirketlerin, ilişkili taraflara kullandırabileceği fonların toplam tutarının, bir önceki hesap dönemi karından söz konusu ilişkili tarafların tamamına dağıtılmasına karar verilen kar payının %50 sinden fazlasını aşamayacağı hükmü getirilmiş bulunmakta.

Şirketin açıkladığı rakamlara göre bu durumdaki ticari olmayan alacaklar 31 Mayıs 2016 da 174.6 milyon TL  iken 28 Şubat 2017 de 270 milyon TL ye çıkmış gözükmektedir. Yine SPK hükümlerine göre şirket kulüpten bununla ilgili faiz tahakkunu gerçekleştirmiş bulunmakta.

Ancak geçmiş yılda şirketin kar etmemiş olduğu halde ilişkili taraf statüsündeki kulübe olan borcun faizin de üzerinde artmış olması problem yaratabilir. En başta SPK’nın bu borcun kapatılmasını istemesi halinde kulubün bu miktarda bir para yaratması gerekmekte.

6)      Temlikler

Şirketin zarar ediyor olması nedeni ile artan finansman ihtiyacının bir kısmı da faktoring yoluyla gerçekleştirilmekte. Bu çervede işin doğası gereği şirketi elde edeceği gelirlere sağlanan finansman karşılığında temlik konulmaktadır. Yukarıda linki verilen raporun 19. sayfasındaki tablodan da görüleceği üzere bu dönemdeki temlik 31 Mayıs 2016 tarihine göre artan finansman ihtiyacı ile birlikte kısmen kurdaki artışın da etkisiyle, 261 milyon TL den 416 milyon TL’ye çıktığı gözükmekte. Söz konusu temliğin para cinsine göre dağılımına bakıldığında artışın TL cinsindeki gelirlerdeki temliklerde olduğu görülmekte. Bir önemli husus da 9 aydaki temlik tutarının artışının 2/3 nün (103 milyon TL) Halk Faktoring’den sağlanan finansman artışı karşılığında olduğu dikkat çekiyor.

7)      Açık pozisyonun bilançoya etkisi

İlgili raporun 26. Sayfasındaki tablodan görüleceği üzere şirketin net açık pozisyonu 31 milyon dolar ve 17.8 milyon Avro tutarında olduğu görülmekte. Gecen yılın hesap dönemi  sonundaki net açık pozisyon ise 23.6 milyon dolar ve 16.9 milyon avro tutarında olmuştur.

Buna göre döviz kurlarında gerçekleşecek her %10’luk değişimin finansal tablolarda 49 milyon TL’lik etki yaratacağı hesaplanmakta. Bunun yıllık toplam satış gelirlerinin %10’una yakın bir tutar olduğu düşünülürse taşınan riskin büyüklüğü daha iyi anlaşılabilir.

8)      İleriye dönük sözleşmelere bağlı yükümlülükler

İlgili raporun 16. sayfasında görüleceği üzere kulübün 2020 yılına kadar sporcularla yaptığı sözleşmeler uyarınca içinde bulunulan sezon dahil, yükümlülük tutarı 79 milyon Euro ve 8.7 milyon TL. Bu tutara maç başı ücretler dahil değildir. Bu sezon dışında kalan yükümlülüklerin toplamı ise 60 milyon Euro ve 8 milyon TL dir.

SONUÇ

Resim maalesef cok iç açıcı değil. Kulübün çok yüksek düzeyde özkaynak artışına ihtiyacı bulunmakta. Ancak tek başına bu da yeterli olmayacak. Son 5 senedeki zararların büyüklüğü göz önüne alındığında faaliyet özkaynak artışının yanında faaliyet karlılığının da sağlanması gerekiyor. Aksi takdirde var olan dinamikte sağlanacak özsermaye artışının buharlaşması da kaçınılmaz.

Avrupa kupalarına katılım önemli ancak şampiyonlar ligine bu maliyet yapısıyla en az iki yılda bir katılımın gerçekleştirilmesi faaliyet karlığına geçiş için olmazsa olmazlardan.